Wynajem mieszkań prócz tego, że dziś jest jednym z najbardziej dochodowych biznesów, to jest również jednym z najbardziej odpowiedzialnych biznesów. Zarówno wynajmujący jak i najemca mają swoje prawa i racje, których należy przestrzegać.
Umowa zawarta między wynajmującym a najemcą mieszkania jest podstawą współpracy. To w tym dokumencie muszą być zawarte wszystkie obowiązki najemcy oraz zobowiązania wynajmującego. Niewłaściwy rodzaj umowy lub jej niewłaściwa konstrukcja mogą być powodem wielu nieprzyjemności, np. przedterminowym wypowiedzeniem umowy lub brakiem możliwości wypowiedzenia umowy, eksmisją lokatorów czy dodatkowymi opłatami. Dokument można sporządzić samodzielnie, albo z pomocą prawnika lub agenta nieruchomości. Wzory wynajmu mieszkań są też dostępne w Internecie, należy jednak pamiętać, że nawet jeśli są dobrze skonstruowane, są to tylko wzory. Każdy rodzaj wynajmu ma inne cechy i do każdego przypadku należy podejść indywidualnie.
Wzorcowa umowa wynajmu mieszkania musi opierać się o takie punkty jak: rodzaj najmu - umowa cywilna, użyczenie, najem okazjonalny, czas na jaki mieszkanie zostało wynajęte, wysokość czynszu i opłaty dla wynajmującego wraz z terminami płatności. Warto dodać również sposób płatności, udokumentowane przelewy bankowe pomogą uniknąć nieścisłości związanych z brakiem terminowości czy wpływów.
Dokument jasno musi też wskazywać na konsekwencje w przypadku dokonania zniszczeń w mieszkaniu. Musi też określać, kto jest odpowiedzialny za naprawy wynikające z samoistnie powstających usterek. Wynajmujący do umowy powinien wspólnie z najemcą sporządzić protokół odbiorczy, w którym będą wskazane i opisane wszystkie, nawet najdrobniejsze skazy mieszkania. Niektórzy najemcy w umowie zastrzegają sobie prawo do odwiedzin lokalu w celu skontrolowania jego stanu. Z tym punktem należy być jednak ostrożnym. Częste odwiedziny właściciela mieszkania zaburzają prywatność i zniechęcają lokatorów, szczególnie tych, którzy czasy studenckie i kontroli rodziców mają już dawno za sobą.
Analogicznie najemca ma również swoje prawa i obowiązki. Po pierwsze, w zamian za opłaty może korzystać z nieruchomości. Po drugie, jest zobowiązany dbać o mieszkanie. Umowa określa dokładne warunki i sposób najmu. Zabezpieczeniem dla najemcy jest ustawa o ochronie praw lokatorów, w której są wyjaśnione kwestie kaucji, naprawy wyposażenia lokalu czy możliwość przedterminowego wypowiedzenia umowy. Warto się z nią zapoznać przed zawarciem współpracy.